Głaz upamiętniający powstanie styczniowe w okolicy wsi Popielany

22 czerwca 1863 r. w lasach powiatu szawelskiego doszło do dwóch starć oddziału Bolesława Dłuskiego z Moskalami. Wskutek pierwszego zginęło 7 żołnierzy. „Zwycięstwo było świetne, lecz smutne dla zwycięzcy, bo chociaż co do liczby dziwnie mało stracił, bo tylko 7 zabitych, 3 ciężko i 3 lekko rannych, lecz byli to najdzielniejsi oficerowie, najodważniejsi żołnierze. Tutaj polegli: lekarz Aleksander Szyling, dowódca kawalerii, J. Janczewski, b. student Wszechnicy Jagiellońskiej, lekarz Lipski, Węckiewicz ze szkoły wojskowej (w Cuneo), Proniewski Otton, podoficer kawalerii, Linkowski, Cierpiński itd.” Wskutek drugiego starcia „po godzinnem strzelaniu, spotkawszy celne strzały sztucerów, – bo już zdążył był Dłuski uzbroić dwie pierwsze kompanie w broń zdobytą – wrócili do Popielan. I tym razem nie obeszło się bez strat: poległ jeden z najdzielniejszych, oficer Borkowski Wojciech, b. student Uniwersytetu Dorpackiego; prócz niego 1 jeszcze poległ, a 2 było rannych. Z powodu znacznego oddalenia, moskale stracili w tem drugiem starciu tylko 20 ludzi”[1]. Według prof. T. Gąsowskiego w obydwu starciach zginęło 9 powstańców, 8 odniosło rany [2].

W 2013 r. na terenie leśnictwa w Papilė (Popielany) w lesie w pobliżu miejscowości Užbrasčiai dokonano poświęcenia monumentu, upamiętniającego powstanie styczniowe. Leśniczy nadleśnictwa w Możejukach oraz społecznicy postanowili w taki sposób upamiętnić bitwę, która miała miejsce w dn. 22.06.1863 r. w pobliżu Popielan[3]. S. Zieliński opisując wydarzenia używa nazwy miejscowości Draginie (odledłe od Užbrasčiai o 3 km)[4]. Upamiętnienie w postaci głazu z wyrytą Pogonią oraz napisem.

[1] Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863-1864 oraz spis alfabetyczny i chronologiczny bitew i potyczek 1863-1864, Raperswil, 1913, str. 300-301

[2] https://twojahistoria.pl/encyklopedia/leksykon-bitew/bitwa-pod-draginiami-22-czerwca-1863/

[3] https://www.valstybiniaimiskai.lt/lt/RekreaciniaiObjektai/Mazeikiumiskuuredija/Puslapiai/Paminklasskirtas1863met%C5%B3sukilimo150-tosiomsmetin%C4%97ms.aspx, dostęp 28 09 2016

[4] Zieliński S., Bitwy i potyczki 1863-1864 oraz spis alfabetyczny i chronologiczny bitew i potyczek 1863-1864, Raperswil, 1913, str. 299-300

Inskrypcja

w j. lit.: 1863 sukilėlių pergalei įamžimti / Užbrasčiai (Ku upamiętnieniu zwycięstwa powstańców pod Użbrością w 1863)