Pomnik ustanowiony z inicjatywy litewskiej na prywatnem terenie w Zułowie. Odsłonięcie – 25 04 2017 r.
W Zułowie, rodzinnej miejscowości Józefa Piłsudskiego odsłonięty został pomnik marszałka i jego brata – Bronisława Piłsudskiego. Wzniesiony został z prywatnej inicjatywy, stanął na prywatnej posesji, nieopodal dawnego majątku Piłsudskich. Jest to prostokątna tablica z szarego granitu – 3 m wysokości i 1,25 m szerokości. U góry umieszczono medaliony portretowe z brązu przedstawiające Józefa i Bronisława Piłsudskich, a pod nimi ważniejsze daty i fakty z życia obu braci. Napisy na pomniku są tylko w języku litewskim. Inicjatorzy i autorzy pomnika Józefa i Bronisława Piłsudskich – rzeźbiarze Marius Grušas, Vytautas Musteikis i Kęstutis Musteikis oraz Čestovas Kavaliūnas zapewniają, że nie ma w tym żadnej polityki, zależało im przede wszystkim na upamiętnieniu nieprzeciętnych osobowości wywodzących się ze szlachty żmudzkiej. Osoba marszałka jest przez Litwinów odbierana krytycznie z uwagi na przyłączenie Wilna do Polski, natomiast jego brat, Bronisław – etnograf, badacz kultury Dalekiego Wschodu jest osobą na Litwie nieznaną.[1]
[1] W Zułowie stanął pomnik Piłsudskich, http://www.wilnoteka.lt/pl/artykul/w-zulowie-stanal-pomnik-pilsudskich
Szlachcicom Żmudzkim WKL /Giniotom Piłsudom – Piłsudskim /Sit mihi palma fides / Wiara niech będzie moją tarczą /Bronislovas Petras Pilsudskis 1865-1918 /Juopzapas Klemensas Pilsudskis /1867-1935 /1887 r. oboje uczestniczyli w spisku przeciwko carowi Rosji Aleksandrowi III i zostali zesłani na Syberię / W l. 1898 - 1914 badał życie narodów tubylczych Dalekiego Wschodu / W 1916 r. napisał dzieło o litewskich krzyżach / W 1903 r. Odznaczony przez Stowarzyszenie Geografów w Rosji medalem / „Otuchy mi dodaje miłość do ludzi…” / - z listu zesłańca do ojca // W l. 1914 – 1916 tworzył Wojsko Polskiem „Za zasługi w dziedzinie nauki”/ 1892 - członek PPS /1916 - ogłosił Niepodległość RP / W 1918-1922 Naczelnik Państwa Polskiego, dążył do odtworzenia Państwa Litewsko-Polskiego „od morza do morza” / 1920 Marszałek RP /W r. 1922 oderwał Wilno i Wileńszczyznę od Litwy / 1926-1935 autokrata RP, Minister ds. Wojskowych / / „Litwin jestem i litewski porządek wam wprowadzę!” / - zawołał w 1926 r. po rozpuszczeniu bezczynnego Sejmu RP / Litwo, Twe korzenie tak potężne, dlaczego jednak ich owoce zrywają obcy…?//