Cmentarz Antokolski zajmuje obszar ponad 15 hektarów na pięknych krajobrazowo Rowach Sapieżyńskich. Tworzy go kilka kompleksów. Początkowo około 1809 roku powstał cmentarz szpitalny. W 1850 r. na wniosek biskupa wileńskiego powiększono teren cmentarza o 2,42 ha z przeznaczeniem na pochówki katolickie, powstał tzw. cmentarz cywilny na Antokolu. W 1918 r. armia niemiecka zbudowała w jego północnej części wojenny cmentarz niemiecki i rosyjski. W latach 1919-1921 powstał cmentarz żołnierzy polskich, poległych w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920. W 1939 r. pochowano tam żołnierzy polskich poległych w walkach z Niemcami. Po II wojnie światowej wzniesiono mauzoleum żołnierzy sowieckich i zbudowano aleję zasłużonych przeznaczoną dla działaczy komunistycznych. Pomiędzy kwaterą żołnierzy niemieckich i rosyjskich z l. 1914-19 a cmentarzem Sierocym mieści się zaniedbany obszar pochówków z polskimi wojskowymi mogiłami. W 1991 r. spoczęli tam Litwini, polegli w walkach z wojskami radzieckimi pod wieżą telewizyjną, utworzono kwaterę obrońców Niepodległej Litwy z 1991 roku.[1].
Kwatera Żołnierzy Polskich na Antokolu
Kwatera liczy 1626 grobów legionistów i żołnierzy polskich poległych lub zmarłych od ran w latach 1919-1920 w walkach o Wilno i niepodległość Polski. Renowacja cmentarza była prowadzona w latach 1998-2005 na zlecenie i z funduszy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, spoczywa tu ponad 1600 żołnierzy, wg. in. źródeł – 1410. Pochowano tutaj znaczną ilość żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku, którzy zmarli z ran w szpitalu wojskowym na Antokolu. Starsi Wilnianie jeszcze pamiętają drewniane krzyże, jakie ustawiano na grobach żołnierzy polskich poległych we wrześniu 1939 roku. Spośród zarejestrowanych w czasach sowieckich 988 mogił wiele nie dotrwało do dzisiejszych czasów. Część zachowała się z nieczytelnymi napisami, część legionistów pozostała nieznanymi.
Przygotowana przez historyka Cz. Malewskiego oraz publicystę J. Surwiłę publikacja „Cmentarz Wojskowy na Antokolu w Wilnie”[2] przedstawia wykaz mogił w Kwaterze Legionistów oraz mogił żołnierskich znajdujących się w sąsiedztwie Kwatery Legionistów i w różnych innych częściach Cmentarza Wojskowego na Antokolu w Wilnie. Wykaz obejmuje 768 nazwisk.[3]
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarze_na_Antokolu
[2] Malewski Cz., Surwiło J., Cmentarz Wojskowy na Antokolu w Wilnie, wyd. ZSA Kurier Wileński, Wilno, 1997
[3] Wykaz dostępny: http://ornatowski.com/index/wilno_cmentarznaantokolu.htm oraz http://www.ketrzyn.mm.pl/~wastan/antokol_cm_wojsk.html
2. Grób Józefa Pawcha
3. Grób Mieczysława Książka
4. Grób pilota Włodzimierza Paprzyckiego
5. Grób płk WP Stanisława Machcewicza
6. Grób Stefana Borowskiego
7. Grób uczestniczki powstania styczniowego Wandy Bagieńskiej
8. Grób uczestnika powstania styczniowego Antoniego Jagiełły
9. Grób uczestnika powstania styczniowego Feliksa Jurkiewicza
10. Grób uczestnika powstania styczniowego Stanisława Jodki
11. Grób uczestnika powstania styczniowego Szymona Surewicza
12. Krzyż upamiętniający żołnierzy Wojska Polskiego