Egzekucja wykonana przez osoby kolaborujące z Niemcami[1]. Do tragedii doszło z powodu konfliktu rodzinnego: syn pogniewał się z ojcem i zagroził mu strzelbą. O incydencie doniesiono do niemieckiej komendantury. Posiadanie broni w tym czasie było zakazane, Niemcy zamierzali aresztować sprawcę. Ten zaś jednego z nich zastrzelił, sam też poległ w czasie strzelaniny. Za zastrzelonego niemieckiego żołnierza Niemcy zamierzali zamordować 100 osób (podobnie jak w Pircziupiach). „Litwini kolaboranci z wójtem na czele zaczęli zapewniać niemieckie kierownictwo, że tu działają „polscy partyzanci” i że są to ich działania prowokacyjne. Wszystkich, którzy posiadali litewskie paszporty, wydane po 1940 r., wypuszczono. Zainicjonowano łapankę młodych mężczyzn polskiej narodowości[2]. Naocznym świadkiem tej zbrodni był mieszkaniec Olkienik do 1945 r., leśniczy Czesłąw Brzozowski (ur. w 1901 r.), który po wojnie wyjechał do Polski. Cz. Brzozowski zebrał oraz spisał dane o tej zbrodni i w 1975 r. przysłał je na przechowanie dla mieszkanki Olkienik Ireny Walukiewicz (ur. 1930 r.). Był to wykaz imienny zamordowanych 25 maja 1942 r. w Olkienikach Polaków. Szesnastu z nich polegli w godzinach rannych, przy drodze, prowadzącej z Wilna do miasteczka, na wzgórzu polnym zwanym Dziesięciną, niedaleko rzeki Giełuży. Pięciu zaś zginęło tego samego dnia wieczorem pod laskiem koło Smolarni.[3] Na Zielone Świątki zamordowano 22 mężczyzn, z nich 21 niewinnych. 5 osób tej tragedii jest pochowanych w dzielnicy Olkienik Zakopance / Zaprzekopach (Užuperkasis).
Opis: Pomnik znajduje się pomiędzy dwoma rozłożystymi świerkami. Otoczony jest prostym ogrodzeniem z metalowych ram. Składa się z prostej, podłużnej, betonowej podstawki, po lewej stronie, cienka żelbetowa ściana z tablicą inskrypcyjną. Tablica wykonana z białego marmuru, tekst w j. litewskim. Po stronie prawej umieszczone są 3 zagłębienia na kwiaty. Lewa część podstawy przykryta jest podłużną, prostą płytą z tekstem w j. polskim.
Lista zamordowanych:
- Andruszkiewicz Antoni, ur. 1919, zg. w wieku 23 r., rolnik
- Barancewicz Antoni, ur. 1902 r., zgn. W wieku 40 lat., ślusarz
- Deszczyński Antoni, ur. 1902r. w w. 40 lat, robotnik
- Ilcewicz (Ceika) Franciszek, ur. 1900 r. w wieku 40 l., kowal
- Konarski Aleksander, ur. w 1914 r., zg. w w. 28 l., wojskowy
- Kozłowski Stefan, ur. w 1913 r., w w. 29 r., rolnik
- Kozłowski Karol, ur. 1915, w w. 27 l, rolnik
- Ługowski Nikodem, ur. 1898 r., w w. 44 l., robotnik
- Malinowski Sylwester, ur. 1902 r., w w. 40 l., robotnik
- Mazalewski Zygmunt, ur. w 1919 r., w w. 23 l., rolnik
- Otocki Antoni, ur. w 1905 r., w w. 37 l., robotnik
- Pawlukiewicz Jan, ur. 1909, w w. 33 l., drogomistrz
- Pochylski Hilary, ur. w 1910 r., w w. 32 r., wojskowy
- Tarlecki Daniel, ur. w 1903 r., w w., 39 r., robotnik
- Zygmuntowicz Józef, ur. w 1896 r., w w. 46 l., cieśla
- Zygmuntowicz Jan, ur. w 1922 r., w w., 20 l., robotnik
[1] Wg relacji ustnej F. Kozłowskiego z dn. 14 03 2017, egzekucji dokonał oddział kolaborujących z Niemczami Litwinów, babcia Kozłowskiego, która w momencie egzekucji, była nieopodal, słyszała rozmowy w j. litewskim.
[2] Arlauskas Romualdas 2005. Valkininkų kraštas istorijos verpetuose, Vilnius, 141 str.
[3] Buckus P., Krwawe Zielone Świątki, Magazyn Wileński, 1996, 17-18 s.
tekst w j. litewskim: "Valkininkų apylinkės / gyventojams / tragiškai žuvusiems nuo vokiškųjų / okupantų 1942.V. 25" Tekst w j. polskim: "Tu spoczywają mieszkańcy z Olkienik rozstrzelani / przez okupanta niemieckiego w 1942-V-25 /Kozłowski S. / Kozłowski K./ Konarski A. / Zygmuntowicz J. / Zygmuntowicz J. /Mozalewski Z./ Otocki A. / Pawlukiewicz J. / Pochylski H. / Baranowicz A. / Ługowy N. / Tarlecki N / Andruszkiewicz A. / Deszczyński A. / Cejko F. / Malinowski S."