Grób powstańców styczniowych w Reszkietach

Pochowani są tutaj powstańcy z oddziału Pawła Szymkiewicza. W dniu 11 lipca 1863 ok. 300 powstańców Szymkiewicza, obozujących w lesie w pobliżu wsi Obolniki (Vabalai), Gulbie i Reszkiety (Riešketai), zostało napadniętych przez żołnierzy majora Trizny. W bitwie zginęło 75 powstańców (wg. in. źródeł – 30).

12 lipca 1863 w nieopodal wsi Gulbie, Reszkiety i Obolniki (Gulbių, Riešketų ir Vabalų kaimai) w niedużym lesie został rozbity oddział powstańczy dowódcy Pawła Szymkiewicza. Nieoczekiwanie napadły na niego dwa oddziały wojsk carskich, dowodzone przez majora Stewerna. Ponieważ P. Szymkiewicz był zwykłym ekonomem w Płuściach w pobliżu Kroż, nie znał się na sztuce wojennej. „Przejąwszy nad kordonem nieco broni i amunicyi, zaatakowany został Szymkiewicz znienacka na czystem polu przez majora Sztewerna. Bezładna walka trwała dwie godziny i skończyła się rozproszeniem oddziału. Niecelność strzałów moskiewskich sprawiła, iż powstańców poległo tylko 30; do niewoli dostało się 17. Szymkiewicz lekko ranny zdołał ocalić się ucieczką i połączyć się wieczorem z Krasowskim, który zebrał kilkudziesięciu rozbitków. Po tygodniu, rozpuściwszy piechotę, z 30 jazdy ruszył w głąb kraju”[1].  Wg. in. relacji do walki doszło 12 lipca 1863 r., w lasku stacjonowało ok. 300 powstańców. Żołnierze rosyjscy widocznie śledzili powstańców od jakiegoś czasu, okrążyli las i zaatakowali. Nie mając sposobu na obronę, powstańcy byli zmuszeni do wycofywania się ze strefy wroga – bez żadnego przykrycia, pustym polem. Skutki były bolesne: zginęło 75 powstańców, m. in., prawdopodobnie, sam hrabia Plater i ksiądz, aż 18 powstańców wzięto do niewoli. Jednocześnie stracili cały nabytek, kuźnię polową, 3 wozy z prochem i ołowiem, 12 koni, 106 strzelb. Ponadto, w ręce carskie dostały się rzeczy liturgiczne, ubrania. Po stronie carskiej zginął jeden żołnierz, a 16 zostało rannych. Borek, w którym w 1863 r. poległo  ponad 70 powstańców, miejscowi nazwali borem polskim (Lenkų šilas). Niestety, nie przetrwał do naszych czasów, jednak miejsce pochówku powstańców istnieje. W Reszkietach, nie niewielkim wzgórzu, wzniesiono 3 krzyże drewniane oraz jeden metalowy. Staraniami rzeźbiarza ludowego z Kowna Leonasa Juozonisa  na grobach wzniesiono drewniany pomnik[2].

 

[1] Zieliński S. Bitwy i potyczki 1863-1864, Raperswil, 1913, str. 302

[2] http://www.silalesbiblioteka.lt/lt/krastotyra/sventais-proteviu-kapu-kalneliais/600-sventais-proteviu-kapu-kalneliais-xx?device=xhtml, dostęp 2017 02 23 godz.: 15:36