Groby legionistów z lat 1919-1921 w Święcianach

Spoczywa tu ponad 60 żołnierzy z 6, 7 i 9 Pułku Piechoty Legionów, poległych w walkach z bolszewikami w latach 1919-1921. Szczególnie w 1920 r. toczono tu boje, między innymi z nacierającym na Wilno i dalej na Warszawę 3 Korpusem Kawaleryjskim, słynnym „kawkorem” – „Złotą Ordą” Gaj-Chana. W latach 2002-2003 odrestaurowano kwaterę i wybudowano upamiętnienie centralne na zlecenie i koszt ROPWiM. W 2011 r. w październiku wandale sprofanowali groby polskich legionistów w Święcianach. Groby wymazano farbą i namalowano na nich swastyki.

Po prawej stronie głównej alei 20 grobów w trzech rzędach. Po lewej stronie w głębi cmentarza 29 grobów w dwóch rzędach. Nagrobki w formie krzyża maltańskiego na niewielkiej podstawie, wys. 160 cm. Inskrypcje na przecięciu ramion. Krzyże są umieszczone na betonowych obramowaniach pól grobowych. Ścianki wys. 20 cm, grubość 5 cm, pochylone do środka. Po renowacji: w centrum betonowy krzyż i tablice z polerowanego granitu z pamiątkowym napisem w j. polskim i litewskim. Po obu stronach krzyża znajdują się odnowione nagrobki.

Lista pochowanych:

Bortkun Zenon, szereg. dow. etap. N.-Święc., + 26.VI.1919

Brodalski Błażej, szereg. 3 kmp. telegr., + 20.I.1921

Cheś Wincenty, szereg. 9 p.p. Leg., + 25.III.1921

Czerwiński St., szereg. 1 k.k.m. 6 p. p. Leg., + 4.VII.1919

Dembowski Adam, szereg. 1 p. p. Leg., + 11.XII.1919

Dobosz Stanisław, szereg. 7 p. p. Leg., + 1.XII.1920

Gołubecki Bol., porucz. 9 p. p. Leg., + 31.XII.1920

Gorzon Stanisław, szereg. 9 p.p. Leg., + 18.XII.1920

Jaskłowski Ign., szereg. 6 p. p. Leg., + 9.VIII.1919

Karda Wład., szereg. 101 szpitl. pol., + 10.XI.1919

Kowalski Jan, szereg. 5 p. p. Leg., + 16.XII.1920

Koziełłowa Helena, 1905-2.XII.1930

Łański Wacław, szrg. 15 szw. 1 pl. żand. pol., + 21.III.1921

Mazurek Wład., szereg. 9 p. p. Leg., + 11.II.1921

Nieciecki Kazim., porucz. 13. p. ułanów, + 10.VII.1920

Niezgoda Wojc., szereg. 3 warszt. uzbr., + 17.III.1921

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1919

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nieznany żołnierz Wojsk Polsk., + 1920

Nizioł Ludwig, szereg. 3 warszt. uzbr., + 13.XII.1920

Olejniczek Wawrz., szereg. 7 p. p. Leg., + 14.XII.1920

Petrykowski Józef, szereg. 7 p. p. Leg., + 29.XI.1920

Pietrusewicz Mich., szereg. 5 p. p., + 2.I.1921

Plewczyński, plut. Wojsk Polsk., + 1922

Radomski Aleks., saper 3 btl. sap., + 25.III.1921

Sas Karol, legjon. 3 btl. 6 p. p. Leg., + 31.VII.1919

Slusarz Wład., szereg. 3 p. p. Leg., 14.X.1919

Sokołowski Fr., szereg. tab. 1 Dyw. Leg., + 14.XII.1919

Szewczuk Stan., szrg. 1 kmp. sztab. 7 p. p. Leg., + 17.II.1921

Szymański Tomasz, szereg. 6 p. p. Leg., + 12.X.1919

Wilk Władysł., żołnierz kmp. tech. 1 Dyw., + 11.XI.1921

Zabłocki Franc., kapr. 1 kmp. 6 p. p. Leg., + 27.VII.1919[1]

Zalewski Kazim., szereg. 3 btl. 6 p. p. Leg., + 31.VII.1919

Zyskiewicz Zygm., szereg 1 kmp. 23 p. p., + 19.XI.1920

Żegleń Józef, kan. 2 kmp. 3 plut. cięż. art., + 30.V.1921

 

[1] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 122

Inskrypcja

Na tablicy pionowej wmurowanej u stóp krzyża: "CZEŚĆ / POLEGŁYM ŻOŁNIERZOM / 1919 -1921" / "GARBĖ / ŽUVUSIEMS KARIAMS / 1919-1921" / Na tablicy umieszczonej poziomo przed krzyżem: "TU SPOCZYWAJĄ / ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO, / KTÓRZY W LATACH 1919-1921 / WALCZYLI I POLEGLI / W OKOLICACH ŚWIĘCIAN // CZEŚĆ ICH PAMIĘCI // RZĄD RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ" / "ČIA ILSISI / LENKIJOS KARIUOMENĖS KARIAI, / 1919-1921 METAIS / KOVOJĘ IR ŽUVĘ / ŠVENČIONIŲ APYLINKĖSE / GARBĖ JŲ ATMINIMUI / LENKIJOS RESPUBLIKOS VYRIAUSYBĖ"