I. grób zbiorowy powstańców styczniowych w Antoledziach

Pomnik wzniesiony w 1932 r., stan zadawalający, wysokość 1,25 m, postument 1,5×1,5 m, wysokość krzyża 1,35 m. Upamiętnienie tworzy kopiec ziemny, w którego centrum posadowiony jest cokół z kamieni polnych łączonych zaprawą, w formie ściętej piramidy, z umocowanym na górze krzyżem, z przodu 2 tablice^[1]. Wcześniej, w 1926 r. groby zostały ogrodzone niskim drewnianym płotkiem, umieszczono na nich 2 krzyże i tabliczki na postumencie z polnych kamieni. W późniejszym czasie na postumencie, powyżej istniejących tablic, ufundowanych przez 3 Kampanię Graniczną 20 batalionu KOP w 1932 r., umieszczono tablicę z inskrypcja w języku litewskim. W grobie spoczywają powstańcy z oddziałów Alberta Mińskiego i Kaspra Maleckiego (Kasperowicza), którzy polegli w bitwie 1863-05-21 z wojskiem carskim – 11 (?) powstańców. Obiekt wciągnięty do Rejestru Dóbr Kultury pod nr 11236.

W dn. 21 maja 1863 r. rozegrała się tutaj zwycięska dla Polaków bitwa między powstańczą grupą Albertyńskiego, liczącą 380 ludzi, a kombinowanym rosyjskim oddziałem złożonym z 3 rot piechoty i 60 kozaków pod dowództwem płk Półtorackiego^[2]. „Mianowany naczelnikiem wojennym powiatu wileńskiego po poległym Horodeńskim (Kieżgajlle), Albertyński, pod koniec kwietnia zebrał w lasach łabonarskich pozostały po Hrodeńskim oddział piechoty, w sile 80 ludzi. Dnia 17 maja po walnej bitwie pod Mińczą połączył się z Albertyńskim Jasper Malecki (Kasperowicz), naczelnik woj. pow. wiłkomierskiego, z oddziałem 300 ludzi, po większej części włościan. Objąwszy dowództwo nad całym oddziałem, liczącym w ten sposób około 400 ludzi, stoczył Albertyński potyczkę z 3-ma rotami piechoty, 30 strzelcami, pod dowództwem pułkownika Półtorackiego, i 100 jazdy kozaków, gward. przybocznej moskiewskiej, dowodzonej przez porucznika Kazarkina i Aleksiewa. Moskale rozciągnęli łańcuch tyralierów nad Łukną i rzucili się na mostek, który atakowali 3 razy, lecz za każdym razem odparci, musieli poprzestać na strzelaniu przez rzekę. Albertyński ustawił był jedną sekcyę z 30 ludzi w rezerwie przy kładce, skąd zamierzał zająć tył moskalom podczas boju. Lecz rezerwa ta uciekła do lasu, co było przyczyną, że moskale uniknęli zupełnej klęski. W dwugodzinnej walce, od 7-mej z rana do 9-tej, moskale stracili 25 zabitych i 50 rannych, Albertus zaś 10 zabitych, 5 rannych i 8 wziętych do niewoli, zdobył za to nieco koni, 20 karabinów i amunicyę oraz kocz hr. Szuwałowa, który znajdował się przy wojsku moskiewskim. W potyczce tej odznaczył się porucznik Bukowski i b. student uniw. Petersburskiego, Braun, którzy polegli.”^[3]
Napis polski mało czytelny, pieczę nad grobami sprawuje Leśnictwo w Antoledziu.

[1] Rejejstr Dóbr Kultury: http://kvr.kpd.lt/#/static-heritage-search

[2] http://www.podbrodzie.info.pl/index.php?pid=2&sub=getTrasa&trasaid=3

[3] Zieliński S. Bitwy i potyczki 1863-1864, Rapperswil, 1913, str. 282