Kwatera wojenna w Niemenczynie

Kwatera usytuowana w głębi cmentarza. Groby żołnierzy znajdują się po lewej stronie tej alejki, pod okapem wysokich drzew. Kwatera składa się z dwóch rzędów grobów. Rząd pierwszy tworzy obszerne pole grobowe wyznaczone niskimi krawężnikami betonowymi z krzyżem pośrodku. Niewielki betonowy krzyż osadzony jest na prostej betonowej podstawie. Krzyż w przyziemiu lekko rozszerzony, na przecięciu ramion posiada promienie również betonowe, zakomponowane w okrąg. Inskrypcja kuta wgłębnie, obwiedziona linią. Krzyż pomalowany białą farbą olejną, obwódka i litery czarną farbą. Mogiła poświęcona jest 18 nieznanym żołnierzom. Drugi rząd stanowi 7 odrębnych mogił, których pola grobowe wyznaczają betonowe obramienia, a krzyże zakomponowane są podobnie jak i w pierwszym rzędzie. Poświęcone są zarówno znanym jak i nieznanym żołnierzom. Za mogiłami, w odległości 50 cm rośnie gęsty rząd kilkudziesięcioletnich tui. W 1932 r. przeprowadzana była ekshumacja żołnierzy poległych w latach 1919-1920. Niektórzy byli pochowani na cmentarzu w Niemenczynie i ekshumowano ich do kwatery wojennej. Innych przeniesiono z sąsiednich miejscowości.

W 2017 r. przy krzyżu, na którym wcześniej widniał napis „Nieznani żołnierzy”, pojawiła się tablica z nazwiskami 17 poległych legionistów. Dokładne informacje na temat ich nazwisk, stopni wojskowych, miast rodzinnych, starostwo Niemenczyna otrzymało z Archiwum Wojskowego w Polsce. Wg materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie (dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940), zostały ustalone dane kolejnych osósb, pochowanych w Niemenczynie.

W zbiorowej mogile wg listy strat w Niemenczynie mogą być pochowani:

Bednarczyk Antoni – szer. 1.p.p.leg. pl. 27.IV.1919 Niemenczyn^[1], katolik, robotnik. Legionista, 1 pułk piechoty Legionów, 6 kampanii. Urodzony w roku 1891, gmina Węgrzyn, powiat Jędrzejów, Polska. Miejsce śmierci – Niemenczyn, Litwa. Zabity 28 kwietnia 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 28 kwietnia 1919 roku (ks. Franciszek Tyczkowski, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Edward Spätt, plutonowy, Kozłowski)[2].

Bednarek Konstanty – szer. 5.p.p.leg. pl. 5.V.1919 Niemenczyn^[3]

Biernacki Antoni – kpr. 6.p.p.leg. pl. 6.V.1919 Niemenczyn^[4], katolik, wolny, kuśnierz. Kapral legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 8 kampanii. Rodzice Józef i Maria Biernaccy, gmina Czyszkówek, powiat Garwole. Urodzony w roku 1894. Miejsce śmierci- pod Niemenczynem, Litwa. Zabity w bitwie, 5 maja 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 7 maja 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Prężadek, Stanisław Prewęcki)[5].

Dunajski Marceli, katolik, wolny, rolnik. Legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 8 kampanii. Rodzice: Bronisław i Marja Dunajscy, gmina Szemplice?, powiat Pszasnysz. Urodzony w roku 1898. Miejsce śmierci- w bitwie pod Niemenczynem, Litwa. Zabity 5 maja 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 7 maja 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Eugeniusz Stankiewicz, sanitar, Aleksander Kliukowski, sanitar)[6].

Gregorczyk Antoni, katolik, rolnik. Legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 2 kampanii. Rodzice: Jan i Józefa Gregorczykowie

Urodzony w roku 1898, gmina Gzowo, powiat Pułtuski. Zginął 27 kwietnia 1919 roku od rany postrzałowej. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 29 kwietnia 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Dr. Ceprynski, porucznik)[7].

Konior Stanisław, leg. 8 komp. – 6. V. 1919, Niemenczyn^[8]

Krajewski Jan, katolik, wolny, rolnik. Legionista, 1 pułk piechoty Legionów, 2 kampanii. Rodzice Ignacy i Małgorzata Krajewscy, gmina Szepetowo, powiat Mazowiecki. Urodzony w roku 1898. Miejsce śmierci- pod Niemenczynem, Litwa. Zabity, 23 kwiecień 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 24 kwietnia 1919 roku (ks. Stanisław Żytkiewicz, proboszcz I Dywizji Legionów. Świadek śmierci Stanisław Matuszewski, plutonowy)[9].

Kubiczek Tadeusz, katolik, uczeń. Legionista, plutonowy, 6 pułk piechoty Legionów, 2 kampanii. Rodzice: Jan i Kornelja Kubiczkowie, urodzony w roku 1900. Zginął 27 kwietnia 1919 roku od rany postrzałowej głowy. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 29 kwietnia 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Dr. Cepryński, porucznik)[10].

Pawlak Józef, katolik, wolny, rolnik. St. legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 8 kampanii. Rodzice Maciej i Rozalja Pawlacy, gmina Nałasz, powiat Pułtuski. Urodzony w roku 1898. Miejsce śmierci- pod Niemenczynem, Litwa. Zabity w bitwie, 5 maja 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 7 maja 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Prężadek Gaj, sierżant)[11].

Sawicki Antoni, leg. 7 komp. 6V 1919 Niemenczyn^[12]

Sroczyński Marian, st. leg. 8 komp., 6 V 1919 Niemenczyn^[13], katolik, wolny, uczeń. St. legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 8 kampanii. Rodzice Szymon i Helena Sroczyńscy, gmina Bruźnio vel Brześnio, powiat Sieradz. Urodzony w roku 1897. Miejsce śmierci- pod Niemenczynem, Litwa. Zabity w bitwie, 5 maja 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 7 maja 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Prężadek, Stanisław Prewęcki)[14].

Szempleński Hipolit, leg. 8 komp., 06 V 1919 Niemenczyn^[15], katolik, wolny, rolnik. Legionista, 6 pułk piechoty Legionów, 8 kampanii. Rodzice: Leon i Władysława Szemplińscy, gmina Brześć, powiat ….. Urodzony w roku 1898. Miejsce śmierci- pod Niemenczynem, Litwa. Zabity w bitwie, 5 maja 1919 roku. Pogrzeb odbył się w Niemenczynie 7 maja 1919 roku (ks. Bonifacy Oleszczuk, kapelan wojskowy. Świadek śmierci Eugeniusz Stankiewicz, sanitar, Aleksander Kliukowski, sanitar)[16].

Tyburek Franciszek, leg. 8 komp., 6V1919 Niemenczyn^[17]

Wilkoński Stanisław, leg. 8 komp., 6 V. 1919, Niemenczyn^[18]

Wójcik Władysław, leg. 6 komp., 6V1919, Niemenczyn^[19]

[1] http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=28&sub=337

[2] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 9

[3] http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=28&sub=337

[4] http://www.stankiewicze.com/index.php?kat=28&sub=337

[5] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 13

[6] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 13

[7] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 8

[8] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939 r., str. 87

[9] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 28

[10] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 8

[11] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 13

[12] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 92

[13] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 92

[14] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 13

[15] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 93

[16] Dane na podstawie materiałów archiwalnych z Państwowej Biblioteki im. Eustachego i Emilii Wróblewskich w Wilnie, dział rękopisów, zbiór 44, akta Nr 940, str. 13

[17] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 94

[18] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 94

[19] Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1939, str. 95