Miejsce aresztowania ks. A. Mackiewicza w Ryngowiu

 

17 grudnia 1963 r. przeprawiając się między Wilkami a Średnikiem, ks. Mackiewicz wraz z adiutantem D’Artuzzim i kosynierem Rodowiczem dostali się do niewoli. Ks. Mackiewicza powieszono dn. 28 grudnia o godz. 11 rano w Kownie[1].

Antoni Mackiewicz (lit. Antanas Mackevičius, ur. 1826 lub 1828[2] w Cytowianach na Żmudzi, zm. 28 lub 16 grudnia 1863 w Kownie) – polski i litewski duchowny katolicki, inicjator powstania styczniowego 1863–64 na Litwie, naczelnik wojenny województwa kowieńskiego, organizator i dowódca oddziału partyzanckiego. Ukończył studia na uniwersytecie w Kijowie. W 1850 przyjął święcenia kapłańskie. Był znanym kaznodzieją wileńskim. Działalność duszpasterską i społeczną rozwinął pracując na Żmudzi. Po wybuchu powstania styczniowego zorganizował w Podbrzeziu w powiecie poniewieskim pierwszy oddział powstańczy na Litwie, Pułk Podbrzeski. Początkowo pod rozkazami Dłuskiego, następnie Sierakowskiego, potem na czele samodzielnego oddziału chłopskiego brał udział w dziesiątkach potyczek. Ujęty przez Rosjan, został w Kownie stracony przez powieszenie.

Pamięć o ks. Antonim Mackiewiczu kultywowana jest na Żmudzi. W Podbrzeziu (obecnie w rejonie kiejdańskim), w domu księdza znajduje się muzeum Powstania Styczniowego. W Warszawie od 1938 jego imię nosi ulica w dzielnicy Praga-Północ.

[1] Zieliński S. Bitwy i potyczki 1863-1864 oraz spis alfabetyczny i chronologiczny bitew i potyczek 1863-1864, Rapperswil 1913, s. 309

[2] MaculevičiusS, Baltrušiene D., Znajomość z Litwą. Księga tysiąclecia. Tom 1. Państwo, Kraštotvarka, Kaunas, 1999, ​ISBN 9986-892-34-1​, s. 123.