Pomnik powstańców styczniowych w Pojurzu

Upamiętnienie litewskie.

Pojurze, wieś Kirnės, z Tienień (Tenenai) należy skierować się na wschód w kierunku  Jamontów (Jomantai), od nich – znów na wschód w stronę lasu Lileikėnai, od krańców którego należy skierować się w kierunku wsi Kirniai (ok. 1 km). Można też jechać szosą Šilalė-Pajūris, w pobliżu wsi Džiaugėnai skręcić w prawo, jechać w kierunku rzeki Jury, przeprawić się przez rzekę, pomnik po drugiej stronie rzeki.

„30 06 1863 r. okrążany przez moskali, dla zmylenia pościgu wysłał Dłuski kapitana drugiej kompanii Aleksandrajtysa ku Telszom, sam zaś przerzucił się znowu w okolice Batok i Taurog. Po 11-to milowym marszu, od  30 godzin nic w ustach nie mając, przybył oddział dnia 30-go czerwca do lasu poźwirskiego o 4 wiorsty od Pojurza. Chwila spoczynku, marsz tylko jeden, a byłby w niedostępnych lasach. Ledwo jednak Dłuski miał czas rozłożyć się obozem w lecie wyciętym, formując czworobok, broniony tylko drzewem z sągów, już moskale uderzyli nań z dwóch stron równocześnie. Była to kolumna podpułkownika Puszkina z 2-ma rotami narwskiego pułku, 1 rotą estońskiego, szwadronem dragonów i 40 kozakami. Puszkin w pościgu za Staniewiczem dowiedział się, że Jabłonowski z czterystu niespełna ludźmi w nocy z 30.6. szedł prze Tepele (Telsze?), puścił się za nim i dopadł pod Pojurzem. Po dłuższym oporze powstańców nieprzyjaciel wdarł się na bagnety do obozu; rozbite plutony cofnęły się do ostatniej linii i odstępowały w porządku odstrzeliwując się. Moskale zaprzestali pościgu, co uchroniło oddział od rozbicia. Po tej potyczce Dłuski opuścił kraj, a oddział połączył się w części ze Staniewiczem”.^[1] Wg danych armii carskiej odnotowano stratę 147  powstańców, 3 dostało się do niewoli, po stronie moskali zginęło 5 żołnierzy, rannych 22.

Ustawiony w 1968 r. pomnik jest autorstwa S. Mišeikisa^[2].

[1] Zieliński S. Bitwy i potyczki 1863-1864, Raperswil, 1913, str. 302

[2] http://www.zemaitijospaveldas.eu/lt/left/turizmas/demesio-vertos-vietos/pajurio-apylinkes/sukileliu-akmuo/ dostęp 2017 01 16 godz 15:57