„Niepoślednią rolę w walkach o Wilno odgrywała miejscowość Szwajcary (7 km od Rudomina), położona w dolinie pomiędzy okalającymi ją od wschodu i zachodu wzgórzami. Była ona swoistym zapleczem nacierających na Wilno oddziałów AK. Mieścił się tu dwór Witolda Kuleszy, gospodarzącego na 150 ha ziemi, jak też majątek Wartmana. W Szwajcarach, po nieudanym natarciu, zatrzymał się wracający do swego sztabu w Wołkorabiszkach komendant Okręgu Wileńskiego AK generał Aleksander Krzyżanowski „Wilk”, dowodzący wszystkimi oddziałami AK w operacji „Ostra Brama”. 7 lipca do Szwajcarów przybyła 12 Brygada Oszmiańska kapitana Hieronima Romanowskiego „Cerbera”, a wraz z nimi czołówka sanitarna, której szefem był doktor Tadeusz Wiszniewski „Hel”. Miała ona towarzyszyć brygadzie w natarciu na Wilno. Ale plany te zmieniły się w związku ze zwożonymi do Szwajcar rannymi podczas natarcia na Wilno. Dr „Hel” wraz z trzema sanitariuszkami zaczął ich opatrywać na miejscu, do czego służył cały budynek dworu, odstąpiony przez Kuleszów. W godzinach popołudniowych 7 lipca w okolicach Szwajcarów pojawiła się kolumna, licząca 1000 jeńców radzieckich, włoskich i jugosłowiańskich, konwojowana przez stu żołnierzy niemieckich. Sytuacja była groźna. Żołnierze 12 Brygady „Cerbera”, którzy stanowili osłonę czołówki, zaczęli wycofywać się. W tym czasie do Szwajcar podchodziła akurat 6 samodzielna Brygada AK majora Franciszka Koprowskiego „Konara”, zdążająca forsownym marszem z Wołkorabiszek, by wzmocnić ubezpieczenie dworu w Szwajcarach. Zablokowała ona z trzech stron kolumnę wroga, wzywając do poddania się. Niemcy bez walki złożyli broń”[1]. W polu zostali pochowani 3 żołnierze AK ze szpitala wojennego. Poszukuje się ich grobów.[2]
[1] http://www.tygodnik.lt/200426/bliska2.html
[2] Adamska J., Matusewicz S., Świda L., Miejsca bitew i mogiły żołnierzy Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej, Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 1996, str. 50