Od 14 czerwca 1941 r. NKWD wywoziło transporty ludności cywilnej z Nowych Święcian i okolic. Tylko pierwszego dnia wywieziono 486 osób. Współcześnie w Nowych Święcianach ustawiono kamień-pomnik ku czci ofiar stalinizmu. Opis obiektu: Kamień, na nim krzyż, z lewej strony przestrzeń ogrodzona, rośliny ozdobne.
W egzekucji w Nowych Święcianach zginęło dwóch księży: proboszcz (od 1934 r.) Bolesław Bazewicz i Jan Naumowicz – prefekt szkolny, który do Nowych Święcian przybył w 1938 r. Na prośbę ówczesnego ks. Wikarego Bronislovasa Sakavičiusa zezwolono na przeniesienie ciał obu kapłanów, zmasakrowanych, obdartych z butów z miejsca masowego mordu na cmentarz w Nowych Święcianach. PogrzebWięcej oGrób księży Bolesława Bazewicza i Jana Naumowicza zamordowanych 20 maja 1942 r. w Nowych Święcianach[…]
Policja litewska zamordowała tu 27 (?) Polaków w odwecie za zabicie w Święcianach wysokiej rangi oficera niemieckiego. Z komunikatu IPN: „Zbrodnia była największą akcją odwetową zorganizowaną przez niemieckie władze okupacyjne na terenie Wileńszczyzny. Aktem zemsty za zabicie dwóch urzędników niemieckich i komendanta obozu jenieckiego przez partyzantów sowieckich z oddziału Fiodora Markowa. Zatrzymano co najmniej 400Więcej oZbiorowa mogiła ofiar mordu z dn. 19-20 maja 1942 roku w Nowych Święcianach[…]
W Nowych Święcianach spoczywa ok. 500 żołnierzy WP. W latach 2002-2003 odrestaurowano kwaterę i wybudowano upamiętnienie centralne na zlecenie i koszt ROPWiM. W czasie ekspedycji inwentaryzacyjnej w 2018 roku członkowie Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie spisali116 grobów żołnierzy Wojska Polskiego w Nowych Święcianach. Lista pochowanych: Adamowski …, szereg. 5 kmp. …, + 2.VIII.1919 Adamski Stan.,Więcej oKwatera żołnierzy Wojska Polskiego w Nowych Święcianiach[…]
W odwet za zamach dokonany przez sowieckich partyzantów na Niemców (zginął administrator Beck) zostało zamordowanych przez policjantów co najmniej 32 mieszkańców miasteczka Hoduciszki. Zachował się opis masowego mordu w Hoduciszkach. „Zginęło 32 mieszkańców miasteczka i 8 z miasteczka Komaje. W nocy z 19 na 20 maja 1942 r. miejscowi i napływowi Litwini, należący do uzbrojonejWięcej oMonument Pamięci Ofiar w Hoduciszkach[…]
Na cmentarzu w Hoduciszkach znajduje się dużo grobów żołnierzy niemieckich. Po grobach polskich na końcu cmentarza nie ma już śladu. Pozostał tylko pomnik w kształcie otwartej księgi. W okresie od 22 sierpnia do 2 września 1996 r. trwały prace na cmentarzu przy pomniku legionistów. Pomnik wzniesiony przez mieszkańców Hoduciszek w 1930 r., ma kształt lekkoWięcej oPomnik żołnierzy polskich w Hoduciszkach[…]
Jest to miejsce mordu mieszkańców wsi Góże w 1942 r. z rąk Niemców, upamiętnione krzyżem. Obok ustawiono stary drewniany krzyż, wykonany przez Jana Siemaszkę, niegdyś zwalony. Całość ogrodzona. Zginęło tu co najmniej 13 osób, w różnych okolicznościach. Na pamiątkowy krzyż złożyli się mieszkańcy wsi.
Według. prof. J. Wołkonowskiego, 5 lipca 1944 r. poległo w Drużylach 4 żołnierzy AK w walce z oddziałem niemieckim (w składzie którego były auta pancerne) na szosie Podbrodzie – Wilno. Nieznane są nazwiska, imiona i pseudonimy. Polegli żołnierze byli z Brygad II Zgrupowania AK, które w ten dzień otrzymało rozkaz dotarcia do Zielonych Jezior kołoWięcej oGroby żołnierzy AK w Drużylach[…]
Ok. 2 km na północny–wschód od wsi Maguny zlokalizowany samotny grób partyzanta-żołnierza AK Napoleona Ciukszy ps. „Waligóra”, poległego w lesie pod Magunami zimą 1943/1944 r. (wg. relacji p. Edwarda Pisarczyka ps. „Wołodyjowski”, „Waligóra” zginął 20 grudnia 1943 r.). Pochowano go w nieistniejącym dziś przysiółku Cypliszki, na terenie również obecnie nieistniejącego gospodarstwa posła na Sejm RPWięcej oGrób żołnierza AK Napoleona Ciukszy pseud. Waligóra w Cypliszkach[…]
Feliks Bułło pochodził ze wsi Ślepiszki koło Punżan (par. Balingródek), prawdopodobnie w okresie okupacji niemieckiej służył w 8 Kompanii Bujwidzkiej (dane niepotwierdzone). H. Poszewiecki w swej książce[1] wspomina o Bulle ze Ślepiszek, chociaż nie podaje imienia. Jesienią 1944 roku Feliks Bułło miał się dołączyć do grupy samoobrony S. Czeszumskiego ps. Edek, działającej w okolicach Bujwidz.Więcej oGrób żołnierza AK Feliksa Bułły w Balingródku[…]