W reakcji na wybuch powstania w Królestwie Polskim władze rosyjskie wprowadziły stan wojenny na tzw. ziemiach zabranych, w tym również w guberni wileńskiej. Starały się w ten sposób odciąć powstańców od ewentualnego zaplecza.

Na początku 1831 r. w różnych powiatach guberni litewskiej zaczęto tworzyć tajne komitety oraz przygotowywać się do wybuchu powstania. Pierwsze walki wybuchły na Żmudzi po ogłoszeniu ukazu carskiego o poborze rekrutów w lutym 1831 r. Początkowo oddziały powstańcze tworzone z ukrywających się w lasach przed poborem do wojska mężczyzn odnosiły sukcesy i opanowały m.in. Rosienie, Szawle, Poniewież i Wiłkomierz. Sposób działania był bardzo podobny – rozbrajano rosyjskie oddziały i tworzono lokalne struktury administracyjne w postaci rządów tymczasowych (takie powstały np. w Rosieniach i Poniewieżu). W walkach tych po raz pierwszy odznaczyła się słynna Emilia Plater.

Tam, gdzie rosyjskie wojska zdołały się obronić, władza carska odpowiadała brutalnymi represjami – Rosjanie przeprowadzili pacyfikację Kowieńszczyzny.

W dniach 17-18 kwietnia powstańcy pod dowództwem Karola Załuskiego dokonali próby zdobycia Wilna, jednak szturm zakończył się niepowodzeniem. W maju inne oddziały starały się opanować Połągę, ale i ten atak nie przyniósł sukcesu.

W tym samym miesiącu do walk na Litwie włączyły się regularne oddziały polskie pod dowództwem generałów Dezyderego Chłapowskiego i Antoniego Giełguda przybyłe z Królestwa Polskiego. Jednak już po dwóch miesiącach zostały rozbite i zmuszone do wycofywania się do Prus i Królestwa.

Od tego momentu walki ponownie przybrały charakter wojny partyzanckiej, a wojska rosyjskie, mając oparcie w garnizonach stacjonujących w miastach, stopniowo likwidowały kolejne oddziały powstańcze. Ich członków czekały surowe represje. Powstanie na Litwie wygasło w listopadzie 1831 r.